Πώς να καταλάβεις αν μία ιστοσελίδα είναι ασφαλής
Έχεις μπει ποτέ σε μια σελίδα για να αγοράσεις κάτι και σταμάτησες λίγο πριν γράψεις τα στοιχεία της κάρτας σου; Σου έχει τύχει να πατήσεις σε έναν σύνδεσμο και να σκεφτείς: «λες να είναι παγίδα;» Μήπως έχεις προσέξει εκείνο το μικρό λουκετάκι δίπλα στη διεύθυνση ενός site και αναρωτήθηκες τι σημαίνει;
Δεν είσαι ο μόνος. Κάθε μέρα μπαίνουμε σε δεκάδες ιστοσελίδες χωρίς να το πολυσκεφτόμαστε κι όμως, σχεδόν όλοι έχουμε εκείνη τη μικρή ανησυχία όταν μπαίνουμε σε κάτι καινούργιο.
Το καλό είναι ότι υπάρχουν μερικά πολύ απλά πράγματα που μπορείς να προσέξεις για να καταλάβεις αν ένα site είναι ασφαλές ή ύποπτο.
Κι όχι, δεν χρειάζεται να “ξέρεις από υπολογιστές” για να το κάνεις.
Ψάξε για το μικρό «λουκετάκι» στη γραμμή διευθύνσεων
Όταν ανοίγεις μια σελίδα, ρίξε μια ματιά στη γραμμή πάνω–πάνω του φυλλομετρητή σου, εκεί που γράφει π.χ. www.zizini.gr. Αυτό είναι η “διεύθυνση” της σελίδας (ή, πιο τεχνικά, το URL).
Αν δεις ένα κλειδωμένο λουκετάκι 🔒 και η διεύθυνση αρχίζει με https://, είσαι σε καλό δρόμο. Αυτό σημαίνει πως η σύνδεση είναι “κλειδωμένη”, ό,τι πληκτρολογείς (όνομα, κωδικό, στοιχεία κάρτας) ταξιδεύει κρυπτογραφημένο, δηλαδή προστατευμένο.
⚠️ Αν όμως λείπει το “s” (γράφει μόνο http://) ή δεν υπάρχει λουκετάκι, καλύτερα μην βάλεις προσωπικά δεδομένα εκεί. Δεν σημαίνει ότι κάθε site χωρίς “https” είναι επικίνδυνο, αλλά σίγουρα δεν έχει τη βασική ασφάλεια που θα έπρεπε να έχει μια σύγχρονη ιστοσελίδα.
Πρόσεξε το όνομα του site
Τα ψεύτικα site συνήθως προσπαθούν να μοιάσουν στα αληθινά, αλλά με μικρές, ύπουλες διαφορές.
👉 Παράδειγμα: paypai.com (με κεφαλαίο i αντί για l) ή amaz0n-shop.net.
Μπορεί με μια γρήγορη ματιά να μη το καταλάβεις, γι’ αυτό ρίξε πάντα μια δεύτερη ματιά στη γραμμή της διεύθυνσης.
Αν η διεύθυνση γράφεται σωστά και τελειώνει με .gr, .com ή άλλο γνωστό τέλος, είσαι εντάξει. Αν όμως έχει πολλά περίεργα κομμάτια ή άσχετες λέξεις, όπως facebook-login-secure-now.xyz, καλύτερα κλείσε την σελίδα και ξέχνα ότι υπάρχει!
Έλεγξε ποιος “κρύβεται” πίσω από τη σελίδα
Κάθε αξιόπιστη σελίδα έχει ένα πρόσωπο, δεν κρύβεται.
Σε πολλές περιπτώσεις θα υπάρχει μια ξεχωριστή σελίδα “Ποιοι είμαστε” ή μια φόρμα επικοινωνίας, ώστε να ξέρεις με ποιον μιλάς και πώς μπορείς να έρθεις σε επαφή.
Σε άλλες, αν ρίξεις μια ματιά στο κάτω μέρος της (το λεγόμενο footer), θα βρεις βασικές πληροφορίες όπως:
📍 διεύθυνση ή έδρα εταιρείας
☎️ στοιχεία επικοινωνίας (e-mail ή τηλέφωνο)
📄 όρους χρήσης και πολιτική απορρήτου
Αν λείπουν όλα αυτά ή αν οι σύνδεσμοι δεν λειτουργούν, μάλλον δεν πρόκειται για επαγγελματικό site. Κι εκεί ισχύει το απλό: αν κάτι δείχνει “πρόχειρο” ή σε κάνει να διστάζεις, ίσως καλύτερα να το κλείσεις και να ψάξεις αλλού.
Αν πρόκειται να πληρώσεις, δες πώς γίνεται η πληρωμή
Όταν φτάσεις στο στάδιο της πληρωμής, ρίξε μια ματιά ποιος την “τρέχει”. Ασφαλή site συνεργάζονται με γνωστές πλατφόρμες ή τράπεζες όπως PayPal, Viva, Stripe, Alpha Bank, Eurobank κ.ά.
Αν όμως σου ζητάει να στείλεις τα στοιχεία με e-mail ή ακόμα χειρότερα να ανεβάσεις φωτογραφία της κάρτας σου, σταμάτα αμέσως. Καμία σοβαρή εταιρεία δεν θα σου ζητήσει ποτέ κάτι τέτοιο. Αν το κάνει, είναι σχεδόν σίγουρο ότι κάτι δεν πάει καλά.
Πρόσεξε τα “πολύ καλά για να είναι αληθινά”
50% έκπτωση σε iPhone; Δωρεάν αεροπορικά εισιτήρια “μόνο για σήμερα”; Αν κάτι μοιάζει υπερβολικά καλό για να είναι αληθινό, τότε μάλλον… δεν είναι.
Στο διαδίκτυο, οι απατεώνες βασίζονται στο βιαστικό “κλικ”. Οπότε, πριν ενθουσιαστείς, πάρε ένα δευτερόλεπτο να το σκεφτείς. Η κοινή λογική είναι πάντα το καλύτερο φίλτρο ασφαλείας.
Το διαδίκτυο είναι γεμάτο πράγματα που μας κάνουν τη ζωή πιο εύκολη, μας βοηθά να επικοινωνούμε, να μαθαίνουμε, να δημιουργούμε. Είναι ένα εργαλείο που μπορεί να μας συνδέει με ανθρώπους και ιδέες απ’ όλο τον κόσμο.
Όμως, όπως συμβαίνει με καθετί χρήσιμο, χρειάζεται λίγο μέτρο και λίγη προσοχή. Γιατί, μαζί με όλα τα όμορφα, υπάρχουν και παγίδες· σελίδες που δεν είναι αυτό που δείχνουν, που στηρίζονται στο βιαστικό μας “κλικ” ή στην εμπιστοσύνη που δίνουμε εύκολα.
Δεν χρειάζεται φόβος ούτε πανικός, μόνο να μάθεις τι να προσέχεις. Κι όσο αναγνωρίζεις αυτά τα μικρά σημάδια, τόσο πιο ήρεμα και σίγουρα θα κινείσαι online.
Φιλικά,
Zizini